Verrijking voor katten

Iedere kat heeft een basis nodig om fijn kat te kunnen zijn. Maar hoe zorg je voor verrijking voor katten? Niet iedere kat heeft (alle vormen van) verrijking nodig, maar vooral binnenkatten of katten die weinig prikkels krijgen, zullen erg waarderen als je hun omgeving verrijkt. Hoe doe je dat? De tips vind je in dit bericht!

Wat zijn de basisbehoeften van iedere kat?

• in het kort zijn er 5 pijlers om een fijne leefomgeving te realiseren voor katten. Deze pijlers zijn opgesteld door twee Amerikaanse kattenorganisaties en ook Nederlandse kattengedragsdeskundigen staan hier achter. Dit zijn de 5 pijlers:
• een veilige plek
• meerdere gescheiden voorzieningen (bronnen)
• de gelegenheid om te spelen en te jagen
• positieve, consequente en voorspelbare interactie tussen mens en kat
• een omgeving die het reukvermogen van je kat respecteert

Praktijk voor Kattengedrag heeft er een Nederlandstalig artikel over geschreven, dat vind je hier

Voordat deze pijlers verschenen, had ik dit artikel al geschreven en dit zijn wat mij betreft de basisbehoeften van katten:

• soortgerichte voeding. Een kat kan NIET veganistisch leven
• een rustige plaats om te eten. Dus niet naast de (afwas-)wasmachine, midden in een looproute, of in gedeelten van het huis waar de meeste bedrijvigheid plaatsvindt van het gezin en/of de kinderen en hun vriendjes. Het eten moet minimaal 2 meter verwijderd staan van de kattenbak én 2 meter van het water vandaan. Als je meer katten hebt: iedere kat moet toegang hebben tot een eigen etensbakje en het liefst ook op ruime afstand (1 meter of meer) van de andere etensbak vandaan, zodat katten die zich bedreigd voelen met eten, niet gedwongen zijn naast elkaar te eten. Marieke voert haar eigen vier katten altijd in porties een aantal keren per dag, op hun eigen etensplaatsje.
• een waterbak of schaal van het juiste materiaal. Dit geldt ook voor de etensbakjes. Het drinkwater moet dagelijks worden ververst. Zet het liefst meerdere drinkbakjes in huis neer, in iedere ruimte en/of op iedere verdieping één of meer drinkbakjes
• voor 1 kat minimaal 2 kattenbakken en het liefst verdeeld door het huis (bijvoorbeeld op elke verdieping één). De kattenbak moet ook op een rustige plaats zoals hierboven omschreven, en minimaal 2 meter verwijderd zijn van eten én drinken
• genoeg maar vooral geschikte krabpalen en horizontale krabmogelijkheden (misschien vind je dit ook interessant om te lezen: hoe leer je het krabben aan de meubels af?
• rustige en veilige (slaap-)plaatsjes om hun rust te kunnen nemen, zich te kunnen onttrekken aan andere huisdieren, kinderen of de visite, een hoge uitkijkpost en schuilholletjes. Dit alles is natuurlijk ook te combineren in een mooi groot krabmeubel! Laat een kat met rust als hij ergens ligt te slapen en gun hem zijn ‘safe place’ waar hij nooit bang hoef te zijn
• mogelijkheden om naar buiten te kijken
• mogelijkheden om te spelen, minimaal één keer per dag op een vast moment, mét de eigenaar (een paar minuten per keer is al genoeg!)
• afwisseling in speelgoed

Hoe verrijk je de leefomgeving van je (binnen-)kat?

Verrijking is een heel breed begrip. Als je een of meer zintuigen van je kat op een positieve manier prikkelt, verrijk je zijn leven en zijn leefomgeving.

Omgevingsverrijking toepassen

• natuurlijke geuren zoals valeriaan, kattenkruid of matatabi (alle natuurlijke geurverrijkers voor katten vind je hier in mijn kattenwinkel!)
  

• veilige planten in huis, of de eetbare plant voor katten zoals de graslelie (Chlorophytum Comosum)
• een grasdoos

• • potten met kattenkruid of lavendel in huis of op het balkon (lavendel is wel mild giftig als katten ervan eten, maar katten doen dat doorgaans niet en ze schijnen te houden van de geur!)
  • breng buiten naar binnen! Van Katten Kenniscentrum Nederland lazen we een mooie herfsttip:
  • “De herfst is het ideale seizoen om extra verrijking voor je kat te zoeken. Neem eens een handvol bladeren mee, een polletje mos, een stukje vermolmd, nat hout of kastanjes. Allemaal perfect verrijkingsmateriaal, zeker voor binnenkatten.” Toevoeging van Marieke: eikels zijn giftig voor katten. Let erop dat de kat niet knaagt op eikels of eikenblaadjes opeet. Het bevat tannine, dat giftig is voor honden, katten en paarden.
  • bewegend speelgoed zoals de Robotvisjes die in een teil water zwemmen, maar pingpong-balletjes werken bijv. ook
  • het gehoor is het minst belangrijk voor verrijking bij katten (Bron: Tinley). Toch zijn er katten die speciale kattenmuziek bijzonder op prijs stellen. Dit kun je natuurlijk ook goed toepassen bij angst voor vuurwerk of onweer. Probeer eerst op een rustig moment uit hoe je kat op de muziek van Relax My Cat reageert, op het moment dat er geen stress is!
  • op een vast moment per dag met je kat te spelen. De meeste katten vinden het niet prettig om samen te spelen met andere katten, (bron) dus geef iedere kat zijn eigen dosis baasje-tijd. 🙂 Kattenspeelgoed in de kattenwebwinkel vind je hier

• veel katten zijn gek op kartonnen dozen. Ze kunnen erin schuilen, spelen en slapen. Een heel goede tip die we kregen bij het webinar ‘een katvriendelijk huis’ (door Maggie Ruitenberg, november 2022): neem alleen fruitdozen mee van de biologische winkel of biologische supermarkt. Neem vooral géén bananendozen mee (of andere fruitdozen) bij een gewone supermarkt. Hier zitten veel resten van bestrijdingsmiddelen op, die ongezond zijn voor een kat. Ze krijgen dit binnen via de huid en door bijv. het knagen aan een doos
• Denk 3D! Zeker voor een binnenkat met een beperkte ruimte kun je in de hoogte werken. Laat je creativiteit de vrije loop met kasten en kastjes, plankjes tegen de muur, hoge krabpalen, etc. Hoe meer hoogteverschillen en fijne ligplaatsjes op allerlei hoogten, hoe leuker het is voor je kat

Het verrijken van het eten en drinken

• voer niet onbeperkt te laten staan
• het voeren via een activityboard, snuffelmat, voerbal of voerpuzzel
  

Met veel dank aan Ellen, die deze tip gaf op onze Facebookpagina: “Deze vinden wij de leukste (tot op heden). Net zolang wiebelen met de pootjes tot er een brokje uit komt. En deze geeft dus ook meteen wat lichaamsbeweging. De brokjes gooi je er boven in en dan moeten ze door een doolhof voor ze er uit komen aan de zijkant. Het is eigenlijk voor een hond, maar doordat het roze gedeelte geen hard plastic is (maar een beetje rubberachtig) werkt het voor de kat ook prima. We spelen er vaak samen mee, om de beurt laten wiebelen. Het heet: dog treat maze van Nina Otterson (nog steeds te koop, alleen de kleuren zijn anders nu).”

• brokjes te gooien, dwars door de kamer heen (niet naar de kat toe gooien maar van de kat af)
• brokjes te verstoppen (en ze eventueel sámen gaan zoeken) 🙂
• een snackbal te gebruiken
• een waterfontein voor katten te gebruiken
• op meerdere plaatsen in huis en/of op het balkon grote, platte drinkschalen neer te zetten (ververs het water minimaal 1x per dag). Meer tips in het bericht: hoe laat ik mijn kat meer drinken?

Belangrijke waarschuwing voor voerverrijking

Een voerpuzzel, activityboard, snuffelmat of voerbal mag in eerste instantie niet worden gegeven in plaats van een portie eten. De kat moet het eerst leren gebruiken en er ook plezier aan beleven om op die manier eten bij elkaar te scharrelen. Er zijn katten die het écht niet willen of kunnen leren en dan leiden deze vormen van voerverrijking tot frustratie. In dat geval werkt het dus averechts en/of krijgt de kat te weinig eten binnen! Probeer je kat het te leren met positieve stimulatie, door er in het begin onweerstaanbare snoepjes in te doen en zelf “blij mee te spelen” en te laten zien hoe het werkt/te helpen.

Het verrijken van je tuin of balkon

Het verrijken van de tuin is voor mij al helemaal een passie. 🙂 In dit bericht heb ik veel foto’s gepost van mijn verrijkte tuin voor mijn katjes.

Het verrijken van de tuin is eigenlijk hetzelfde als het verrijking van de binnenomgeving:

• met geuren (van katveilige planten, bladeren, bloemen)
• met klimmogelijkheden
• met veilige schuilplaatsjes (overdekt) hoog en laag
• met hoge ligplaatsen
• met krabmogelijkheden
• ook in de tuin kun je natuurlijk spelen met een hengel of door het weggooien van speelgoed, of verstopspelletjes doen met voer (als dat geen ongedierte aantrekt natuurlijk)
• leg eens een doos in de tuin. Koffie, Friet en Wijntje geven niets om dozen als ze in huis liggen, maar buiten is het een geliefd speelobject! Let op: neem, zoals eerder gezegd, nooit fruitdozen of bananendozen mee voor je katten. Tenzij ze van een biologische winkel of teler komen. De bestrijdingsmiddelen op groenten en fruit zijn schadelijk voor katten

• zet eens een mandje of klein krabmeubel van binnen in de tuin (wel oppassen met regen, het gaat al snel rotten!). Bij Koffie, Friet en Wijn is het een enorme hit
  
• een microchipkattenluik geeft een kat een veilig gevoel. Vreemde katten kunnen dan misschien wel in jouw (niet-catproof) tuin komen, maar dan in ieder geval gelukkig niet in huis (het kernterritorium van jouw kat)

• een kat kan zich kwetsbaar voelen als hij door het kattenluik gaat en meteen ‘open en bloot’ buiten staat. Met name als je tuin niet catproof is, kan er zomaar een vreemde kat in de tuin zijn en kan jouw kat zich overvallen en onveilig voelen. Je kunt een kat een schuilplek bieden door naast de kattenluikopening objecten te plaatsen waarachter hij kan schuilen (bloempotten, tafeltjes of krukjes, kattenhuisjes, etc.)
• boots een natuurlijke omgeving na op het balkon door er bakken of bakjes neer te zetten met planten en natuurlijke materialen. Een geweldige tip van onze trouwe Facebookvolger Inka: kattenbakken met kattengras! De foto’s van Inka en haar knappe katje (klik op de foto voor een vergroting). Belangrijk: zet kattengras dat je zelf maakt van gerst, rogge, haver of tarwe NOOIT in je tuin! Al deze grassoorten maken heel nare grasaren die jouw kat in zijn bek, ogen, oren of zelfs vast in de huid kan krijgen. Bijna altijd moet de dierenarts eraan te pas komen om een grasaar te verwijderen!

• Als je een kleine pot gras neerzet, zullen katten eraan knagen. Maar kattenbakken of grote bakken vullen met gras, vormen een heerlijke, natuurlijke ligplaats voor een kat! Kattengraszaad is los te koop, zodat je zelf telkens nieuw gras kunt kweken.

Biologische tuinplanten en -zaden

Het wordt steeds duidelijker dat de toch al zo bedreigde vlinders, hommels en bijen ook veel last hebben van de bloemenzaadjes vol met bestrijdingsmiddelen. Heel frustrerend voor natuurliefhebbers die hun tuin vol zetten met bij- en vlindervriendelijke planten en bloemenzaad zaaien, om er vervolgens achter te komen dat de beestjes ook ernstige schade ondervinden van de giftige bestrijdingsmiddelen! Om die reden koop ik tuinplanten én kamerplanten alleen biologisch. Niet te vinden hier bij het lokale tuincentrum, dus ik bestel het online bij Sprinklr. Omdat mijn katten aan alle planten zitten en bijten in de planten, is het ook een veiliger gevoel dat mijn katten geen bestrijdingsmiddelen binnen kunnen krijgen van de katvriendelijke planten!

Bloemenzaad koop ik ook online, bij De Bolster.

Ook interessant om te lezen

Spelen

Met name voor binnenkatten die hun energie niet kwijt kunnen en/of dan ’s nachts of ’s morgens gaan lopen spoken in huis, kan spelen met de eigenaar een supergoede oplossing zijn. Iedere kat verdient eigen tijd met de eigenaar om (even) te spelen, iedere dag, maar in onze drukke levens is dat echt niet altijd mogelijk. Maar voor baasjes die helemáál niet met hun kat spelen omdat ze niet weten hoe enorm een kat dat waardeert… probeer het eens en zeker als je kat ongewenst gedrag vertoont!

hoe lang moet ik met mijn kat spelen?

10 tips voor het spelen met je kat

hoe laat je jouw kat (meer) spelen?

waarom spelen belangrijk is

Trainen als verrijking

Hersenwerk, zoals het wordt genoemd, kan heel leuk zijn voor katten! Praktijk voor Kattengedrag heeft een blog geschreven over het hoe en waarom van het trainen van je kat.

De Kattenvrouw is een gediplomeerde kattengedragstherapeut (Tinley) die een boek heeft geschreven over verrijking voor katten mét heel veel informatie en leuke trainingsoefeningen! Ook is er een startpakket inclusief clicker te koop in haar webshop. De voordelige combinatie van het boek met het startpakket vind je hier.

Inspirerende Facebookpagina met doe-het-zelf-ideeen!

Cats and Crafts is een leuke en inspirerende Facebookpagina. Anke deel hier haar creatieve DIY-projecten van (recyclebare) materialen. Mooi en functioneel en heel geschikt voor het verrijken van je huis!

Producten voor geurverrijking in mijn kattenwebwinkel

Heb jij nog leuke tips voor verrijking van kattenlevens?
Laat het ons weten in een mailtje!