Snorharen, waar dienen ze eigenlijk voor?

Snor- en tastharen bij een kat, ze zitten er niet voor de sier!

De snor- en tastharen van katten zijn zó gevoelig dat ze, als ze iets aanraken dat 1/2000 van de dikte van een haar van een mens heeft (!) dit waarnemen. De “voelsprieten” van een kat reageren op het kleinste briesje. Dankzij deze bijzondere haren kan een kat zich in het donker ruimtelijk oriënteren en afstanden meten.

De snorharen zélf bevatten geen zenuwen. Ze zitten in een wortel die uit twee lagen bestaat. Tussen deze twee lagen bevindt zich een soort ‘kokertje’ dat met bloed is gevuld en “bloedsinus” wordt genoemd. Als een tasthaar iets aanraakt, dan buigt het kokertje door – en beweegt het bloed in de bloedsinus zich. Het kokertje is voorzien van zenuwen, die meteen na aanraking informatie aan de hersenen doorgeeft. Vooral in het donker is het vermogen van de tastharen belangrijk. Zonder tastharen zou een kat zich niet in het donker kunnen voortbewegen – en dus ook niet succesvol kunnen jagen. En katten zijn van oorsprong schemer- en nachtdieren, die dan het meest jagen. Dankzij de snorharen kan de kat zelfs de lichaamsomtrek van zijn slachtoffer waarnemen én het lichaamsdeel vinden waar hij zijn dodelijke beet moet zetten.

Op de kin en bovenlip zitten de langste en de meeste snorharen. Tijdens het eten en tijdens een gevecht worden de snorharen achterover gelegd zodat ze niet in de weg zitten. Tijdens een begroeting worden ze voorover gelegd. Wist je dat een kat de bovenste rijen snorharen onafhankelijk van de onderste rijen kan bewegen?

De tastharen boven de ogen en op de wangen melden gevaar. Verder hebben katten aan de achterste zijde van de voorpootjes nog tastharen. Die zijn wel een stuk korter.

Alle tastharen zijn heel stevig verankerd – en zitten drie maal zo diep als de andere vachtharen. Misschien heb je thuis wel eens een snorhaar van je kat gevonden? Er zijn ook baasjes die ze verzamelen. 🙂 Een snorhaar groeit gewoon weer aan. Maar je mag snor- en tastharen NOOIT afknippen, je maakt een kat daar heel erg beperkt en kwetsbaar mee!

Kittens worden blind en doof geboren, met snorharen die volledig werkend zijn. Om te voorkómen dat hun jongen te ver van het nest weggaan, bijten sommige moederpoezen een stuk van de snorharen van hun kittens af. Op die manier beperken ze drastisch de bewegingsvrijheid van hun nestjongen.

In 2007 moest in Oostenrijk een 23-jarige student in de medicijnen voor de rechter verschijnen omdat hij tijdens een feestje de snorharen van zijn eigen kat had afgeknipt. Volgens getuigen was aan dit incident een discussie voorafgegaan of katten zich ook zonder snorharen kunnen oriënteren. De student beweerde dat de haren alleen maar ter versiering dienden. Hij pakte een keukenschaar en maakte vervolgens foto’s van de kat, die doodsbang in een hoekje van de kamer was weggekropen. Een van de gasten deed aangifte tegen de dierenbeul. Tijdens de rechtszitting weet de man de hele zaak aan zijn beschonken toestand. De rechter veroordeelde hem tot een voorwaardelijke gevangenisstraf van 6 maanden. Veel te weinig natuurlijk, want dit is gewoon dierenmishandeling. Maar wel een goed signaal van de rechter dat deze nare jongen wel veroordeeld is.

Snorhaarstress, bestaat dat wel?

Jarenlang is gedacht, het klonk ook zo logisch, dat katten ‘snorhaarstress’ zouden hebben bij het eten of drinken uit te kleine /smalle etens- of drinkbakjes. In 2020 bleek echter dat er een hoop af te dingen was op het onderzoek waaruit het bestaan van snorhaarstress zou blijken. Er is op dit moment eigenlijk geen enkel bewijs dat er zoiets als het ‘pijnlijk stoten van de snorharen aan etensbakjes’ bestaat.

Hoe zou een kat in de natuur eten en drinken?

Ik kijk altijd naar de natuur, hoe zou een kat eten en drinken als hij zélf de keus had? Dan is dat zittend aan een (grote) waterplas waarbij de kat goed overzicht heeft op zijn omgeving.

In dat kader is een heel grote drinkbak waar een kat overheen kan kijken een logische keuze. Ook blijkt dat veel katten beter drinken als er een grote, platte waterbak staat. Alleen maar reden dus om (ook) zo’n drinkbak aan te bieden!

Eten van de grond?

Eten doet een kat van de grond. Maar onze huiskatten worden aanzienlijk ouder dan katten die moeten overleven in de natuur, en dan is het ook logisch dat ze kwalen krijgen die bij wilde katten niet voorkomen, zoals artrose. Dat doet ontzettend veel pijn en als je je kat kunt helpen door van een verhoging te eten, dan is dat alleen maar fijn!

Oudere katten met nierfalen en/of een te snel werkende schildklier kunnen (extra) misselijk worden als ze met de kop naar beneden moeten eten. Ook dat is een goede reden voor het eten en drinken vanaf een verhoging.

Opvangkat Bugsy, hierboven op de foto, was niet oud toen hij in de opvang was. Toch vond hij het heel erg fijn om van een verhoging te eten. En daar laat ik het van af hangen. Geen enkel probleem als een kat dat fijn vindt, dan zet ik de voerbakverhogers neer.

Onprettig om uit bakjes te eten

In 2023 heb ik 3 jonge katten en vooral Koffie (dat zie je ook aan zijn oren op de foto hieronder) vindt het heel erg onprettig om uit bakjes te eten. Maar het is nogal een onhygiënisch geklieder om rauw vlees zomaar op de grond te geven!

Koffie hengelt vrijwel altijd zijn stukjes rauw vlees uit het platte tapas-schaaltje om het dan vanaf de grond op te eten. Daarom zorg ik altijd dat er schone handdoeken liggen onder hun etensbakjes. Vooral omdat er (zonder dat ik het weet) slakken door de hele tuin heen glibberen ’s nachts en zij kunnen drager zijn van longworm. Met een schone handdoek eronder, kan Koffie de longwormparasiet in ieder geval niet binnen krijgen bij het eten vanaf de grond! Ze krijgen natuurlijk ook binnen eten, maar als ze zelf mogen kiezen, dan eten ze het liefst in de tuin. 🙂

Het ontwerp van etensbakjes en drinkbakjes voor katten

De meeste voer- en drinkbakjes zijn ontworpen zodat het voor de eigenaar praktisch is of er leuk uitziet. Een bakje voor water en een voor voer, in een setje of rekje. Een kat vindt dit juist helemaal niet fijn! Katten willen in de natuur niet drinken in de buurt van hun eten. Dieren voelen instinctief aan dat het gevaarlijk is om te drinken van water waar een dood dier in ligt. Het water bevat dan gevaarlijke bacteriën die dodelijk kunnen zijn. Katten hebben dit instinct nog steeds, en zij willen dus ook het liefst dat het waterbakje ver van het voerbakje vandaan staat.

Materiaalkeuze van voer- en drinkbakjes

Er zijn meer voerbakjes-ontwerpen op de markt waarbij aan de eigenaar is gedacht en niet aan de kat. In plastic, melamine en kunststof zijn de prachtigste vormen en kleuren bakjes verkrijgbaar. Plastic heeft echter de eigenschap om geuren vast te houden. En voor een dier dat maar liefst 14x beter ruikt dan wij, is dat bepaald geen prettige ervaring!

Ook etensbakjes van metaal zijn niet aan te raden. Bij katten die eten uit bakjes van plastic en metaal, zie je vaak “krentenbaard” (impetigo), zwarte spikkels en/of (ontstoken) korstjes aan de kin. De wekaminen in plastic en/of een overgevoeligheid voor metaal zouden hier de oorzaak van kunnen zijn, onderzoekers zijn daar nog niet 100% zeker van. Ook is het niet altijd impetigo wat de kat heeft aan de kin. Wat het ook is, het is zeker de moeite waard om te kijken of de plekken aan de kin verdwijnen als je de bakjes van metaal en plastic de deur uit doet.

Wat zijn prettige etensbakjes voor katten?

Wat dan wel? Etensbakjes die zo plat mogelijk en zo groot mogelijk zijn, van porselein of steen, die goed te reinigen zijn (het liefst met een neutraal ruikend afwasmiddel): dat zijn aanraders voor katten.

Tapas-schaaltjes

Tapas-schaaltjes zijn door de vorm en grootte erg geschikt als etenbakjes voor katten. Kies dan wel altijd de geglazuurde variant zodat je ze goed kunt schoonmaken.

Beco eetbakjes

En in de zoektocht naar geschikte etensbakjes stuitten we op de producten van Beco Pets.

Het voerbakje voor katten van Beco Pets, de BecoBowl, is gemaakt van natuurlijke plantenvezels uit o.a. bamboe en rijstschillen.

Deze bakjes zijn speciaal voor het comfort van de kat ontworpen. Alle katten hebben baat bij een etensbakje met een lage rand en in het bijzonder raskatten met een platte neus zoals de Pers en de Exotic. 

Duurzaam en biologisch afbreekbaar

De etensbakjes kunnen in de vaatwasmachine en zijn 100% biologisch afbreekbaar. Wanneer je een voerbakje zou weggooien, dan is het binnen 3 tot 5 jaar volledig afgebroken, zonder enig spoor achter te laten. Bij Beco staat duurzaamheid voorop en daarom zijn alle producten die zij aanbieden ecologisch verantwoord.

Dit bedrijf heeft ontdekt dat door het toevoegen van een biologische natuurhars aan de plantenvezels, het mogelijk is om leuke vormen te maken zonder dat er plastic wordt gebruikt. Door dit unieke duurzame productieproces bevatten deze etensbakjes geen gevaarlijke stoffen. Een prettig idee om je huisdier uit deze bakjes te voeren!

Persoonlijke ervaring met de Beco-eetbakjes

Marieke gebruikt de Becobowls sinds maart 2016. Zij geeft de katten zowel rauwe voeding als blikvoer en brokjes. Haar ervaring met de Beco-etensbakjes is positief! De katten vonden het meteen prettig.

Het enige kleine minpuntje: door de vorm van de bakjes valt voer over de randen. Met blikvoer kan dit wat geklieder geven. Hoeveel er wordt gemorst, hangt af van de vorm en structuur van de voeding. Maar ook hoe de kat eet! Chloe en Tonick “likken” aan hun eten en “drijven” het voer naar de randen (met ieder bakje). Een opvangertje pakte blikvoer juist met zijn bek op en knoeit in het geheel niet!

Omdat de katten blij zijn met deze etensbakjes, neemt Marieke dit kleine minpuntje voor lief. Zij blijft deze bakjes gebruiken voor haar katten!

Afwassen van etensbakjes

Misschien vind je dit ook interessant om te lezen: de goede neus van de kat, met tips voor het afwassen van katten-eetbakjes!

Mede dank aan Dierenkliniek Kenaupark voor de interessante informatie